حاشیه‌نگاری از مراسم بزرگداشت مربیان پرورشی دهه‌ی شصت در تبریز
پانزده دقیقه‌ای دیر رسیده‌ام؛ خدا، خدا می‌کنم که مراسم شروع نشده باشد. ویژه‌نامه مربی همراه بسته پذیرایی را ورودی می‌دهند دستم و وارد سالن می‌شوم. یک آقای میانسال در حال تلاوت کلام‌الله است. احتمالاً او هم یک دبیر پرورشی است.
می‌نشینم. چشم‌هایم به این طرف و آن طرف می‌چرخد برای یافتن چهره‌های آشنا. انگار سر خیلی‌ها در گردش است و دارند چهره‌ها را با داشته‌های ذهنی از سی سال قبل تطبیق می‌دهند. هنوز حتی وقت نکرده‌ام پالتویم را در بیاورم که رامین مرادی خبرنگار خبر شبکه استانی و دوست بزرگوار از راه می‌رسد و می‌خواهد جلوی دوربین بنشینم و آنچه را که در مطلبی که برای ویژه‌نامه نوشته‌ام را در زبان بگویم. تاکید می‌کند آن قسمتش را که نوشته بودم دهه شصت یادآور روزهایی است که منادیان «هنر برای هنر» سوار بر هواپیما ترجیح دادند آثارشان را در گالری‌های پاریس و تورنتو به نمایش بگذارند، همه‌ی بار فرهنگ و هنری که بایستی با مردم و خواسته‌هایشان همراه می‌شد را دبیر پرورشی‌ها به دوش کشیدند».
با مهدی نورمحمدزاده در حال خوش و بش هستیم که روح‌الله رشیدی می‌رود روی سن برای یادداشت‌خوانی. یک تیکه اساسی به روشنفکرهای نوستالژی‌باز بار می‌کند: «دهه‌ی شصت، درست است که جزء خاطرات ماست، فقط اما یک خاطره نیست که به یادش آه کشید و دیگر هیچ»!

نوبت به اجرای سرود رسیده است. در این چند هفته که درگیر کارهای برنامه بوده‌ایم، بارها و بارها فیلم‌های سیاه و سفید سرودخوانی بچه‌مدرسه‌ای های دهه شصت را  دیده‌ام. انگار پای ثابت تمامی برنامه‌ها یک سرودخوانی بوده. اتفاقا ابتکار جالبی به خرج داده‌اند و فیلم سرودخوانی «آغلاما آی آنا» در فضای کم‌نور شده سالن به نمایش در می‌آید؛ سرود که به نیمه می‌رسد، لحن سرود که موسیقی‌اش را غلامرضا میرزازاده بازسازی کرده عوض می‌شود و بچه‌های گروه سرود مدرسه شهید صدر ادامه می‌دهند: «آغلاما نعشیمی گورسن آی آنا، گوی او دین دشمنین اود توتوب یانا...». هر یک از بچه‌ها هم عکس یک دانش‌آموز شهید را در دست گرفته‌اند. دست مربی پرورشی‌شان آقای کریمی که از اول آغاز به کار مقدمات بزرگداشت بود و این هفته‌ها سر تمرین زحمات زیادی کشید. اصل این سرود هم که یکی از نزدیک دویست ساخته مرحوم سید مرتضی مهربد است.
*
اغلب‌شان موی‌سفید هستند. برخی‌شان هم که مویی سرشان باقی نمانده. اما انصافاً خانم‌ها به قیافه‌شان نمی‌خورد که سی سال و اندی پیش دبیری کرده باشند. دنبال تخته می‌گردم که به دسته‌های صندلی‌ای که رویش نشسته‌ام می رسم.
*
رحیم رضای الهی که دانش‌آموزی بوده در دهه شصت و تحت تاثیر مربی پروشی شهیدش خودش هم مربی پرورشی شده بالای سن می‌آید. خاطره می‌گوید از شهید خلیل‌زاده و یادی هم می‌کند از هم‌کلاسی شهیدش. سرم را به عقب برمی‌گردانم که می‌بینم رامین مرادی این بار سید رضا علوی مدیر عامل سازمان فرهنگی هنری شهرداری تبریز را گیر آورده و رو به دوربین از او می‌پرسد: شما هم مربی پرورشی بودید؟ و جواب بله آسید را می‌شنود.
*
می‌خواهد تجلیلی بشود از یک پدر شهید و دو برادر شهید. نه مدیر کل، نه جناب رییس محترم و نه مدیر عامل. جای این این حرف‌ها نیست، سه نفر از بچه‌هایی که سرود خواندند می‌آیند برای تحویل جایزه. پدر شهید فرهمند با کمی زحمت بالای سن می‌رود.
*
کلیپی از فعالیت‌هایی که منجر به برگزاری این برنامه شد نشان داده می‌شود؛ مصاحبه‌هایی که گرفته می‌شود، آماده‌سازی و طراحی ویژه‌نامه، ساخت تیزر، تمرین گروه سرود و...
*
حالا نوبت زنگ خاطره است. خاطره گوی اول محمد سالک رحیمی است. از فعالیت شاخه‌های دانش‌آموزی گروهک‌ها در مدارس در اوایل دهه شصت می‌گوید و خاطره‌ای از سعه صدر توده‌ای‌ها که ابزار‌شان در جذب و یارگیری به شمار می‌رفته. خاطره‌ای هم می‌گوید از دانش‌آموزی که دلبسته رجوی بوده و بواسطه نان حلالی که خورده بود، در یک مقایسه بین شخصیت رجوی و شخصیت امام(ره) خط امامی می‌شود و پایش به جبهه می‌رسد و تنها چیزی که از او به تبریز برمی گردد گمنامی‌اش هست.
*
خاطره گوی روی سن موقع ختم خاطره نف بعدی را روی سن دعوت می‌کند و این باعث می‌شود که وقت جلسه به پلاتوهای مجری کمتر برسد و بیشتر خاطره بشنویم. نفر بعدی محمدتقی خادم حسینی است که فعالیت شاخصی که داشته رهبری گروه تئاتر مدرسه بوده. کمی مباحثش تئوریک‌تر می‌شود به جای خاطره‌گویی. نفر بعدی که روی سن می‌آید کلی لبخند به حضار تقدیم می‌کند؛ بهروز آوندی‌پور. یکی دو جلسه پیشتر سر ضبط خاطراتش با او دم‌خور شده‌ام و انصافاً روحیه جوانی‌اش را هنوز با خود دارد. تک‌خوان گروه سرود امورتربیتی بوده و یک سرود معروف به نام «29بهمن» هم کار اوست. از خاطره سرودخوانی همراه دبیران پرورشی در یک سفر خارجی می‌گوید و با این که صدایش کمی گرفته و طراوت جوانی را ندارد، اما باز سرود را می‌خواند. از تئاتر هم می‌گوید و ماجراهایی که سر نمایش «اصحاب کهف» داشته‌اند؛ از یکی از حضار می‌خواهد بلند شود و معرفی می‌کند و می‌گوید: ایشان سر همان نمایش وزیر دقیانوس بودند که حسابی شلاق‌شان می‌زده و به اصطلاح خود جناب آوندی «دَدَمیزی یاندیردی».از پایین، عباس شهلایی، آوندی‌پور را صدا می‌زند و از او می‌خواهد برایش اجازه بگیرد تا او هم پنج دقیقه روی سن برود. ریش سفیدی، در سین برنامه اسم شهلایی را هم می‌گذارد و او شروع به خواندن شعری در وصف حضرت صاحب(عج) می‌کند که انصافا هم شعر موزون و خوش کلامی بود. آقای آوندی یکباره کاغذ را از دست شهلایی می‌گیرد و می‌گوید: «عباس آقانی اوتورسن سحره‌جن اوخویار...» همه دارند می‌خندند.
*
نفر بعدی خانم صارمی است که از کلاه‌بافی و ژاکت‌بافی در مدرسه دخترانه برای رزمندگان می‌گوید.*
اجرای سرود «8اسفند؛ روز امور تربیتی» آخرین برنامه است و آخر سر هم تقدیم هدایایی به چند عزیز که بیشترین همکاری را در ضبط خاطرات داشته‌اند و البته تجلیلی است نمادین از یک دهه تلاش فرهنگی.
به محض این که برنامه از رسمیت می‌افتد، خیلی‌ها با عجله سراغ همکاری که سال‌ها ندیده بودند و حالا به او رسیده‌اند می‌روند. احساسات بازاری شده؛ خانم‌ها بیشتر. از حال و روز هم می‌پرسند و این که «بازنشست اولمیسان؟» نیم ساعتی طول می‌کشد این خوش و بش‌ها.
گزارش از: حامد حامدی خسروشاهی

   مراسم بزرگداشت مربیان پرورشی دهه‌ی شصت در تبریز، فرصتی شد برای بازخوانی آنچه در آن دهه‌ی پرفراز و نشیب در مدارس گذشته است. سالن همایش کانون جوانان تبریز، میزبان تعداد زیادی از مربیانی بود که بسیاری‌شان بازنشسته شده و برخی دیگر همچنان در مدارس فعال‌اند. آنها آمده بودند تا لشکری را تصویر کنند که رزم فرهنگی‌شان، روزهای خاطره‌انگیزی را در تاریخ انقلاب اسلامی رقم زده است.

ویژه‌نامه‌ی «مربی» همزمان با بزرگداشت مربیان پرورشی دهه‌ی شصت توسط دفتر مطالعات جبهه‌ی فرهنگی انقلاب اسلامی آذربایجان‌شرقی منتشر شد.
در این ویژه‌نامه، تلاش شده است تا در قالب یادداشت، گفتگو، عکس و خاطره، بخش‌هایی از فعالیت‌های گسترده‌ی مربیان پرورشی دهه‌ی شصت بازخوانی شود. تنوع مطالب ویژه‌نامه به تناسب تنوع حوزه‌های فعالیت مربیان پرورشی چشم‌اندازی نسبتاً کامل را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد تا بتواند مزیت‌ها و خصوصیات کار فرهنگی در مدارس آن دوره را دریابد.
در صفحات نخست ویژه نامه، بخشی از یک سخنرانی شهید رجایی در جمع مربیان امور تربیتی آورده شده که نشان از نگاه عمیق آن شهید به نهاد امور تربیتی دارد: «...بقال انقلابی تمام تلاشش در خودش خلاصه می‌شود. نانوای انقلابی، کارمند انقلابی، افسر انقلابی، اما «معلم انقلابی» اینطور نیست و معلم انقلابی باید معیارهای انقلاب را منتقل کند به نسلی که می‌خواهند در آینده انقلاب را ادامه دهند، این مسئولیت شما عزیزان به عنوان مربیان امور تربیتی است، مسئولیت سنگینی است. هر کس این مسئولیت را احساس کند و شانه‌هایش را تکان می‌دهد، این بار را احساس کند، و با این مسئولیت عمل کند چنین عنصری و چنین نهادی نه فقط مورد تأیید دولت، نه فقط مورد تأیید ملت، نه فقط مورد تأیید امام، که مورد تأیید خدا است...»

از یک دهه جهاد فرهنگی مربیان پرورشی دهه‌ی شصت در تبریز تقدیر می‌شود. دفتر مطالعات جبهه‌ی فرهنگی انقلاب اسلامی‌ آذربایجان‌شرقی، که پیش از این، فراخوان جمع‌آوری خاطرات مربیان پرورشی دهه‌ی شصت را منتشر کرده است، به منظور ارج نهادن به خدمات فرهنگی، هنری و اجتماعی مربیان پرورشی دهه‌ی شصت، طی مراسمی از تعدادی از این مربیان تقدیر می‌کند. بر اساس برنامه، قرار است تعدادی از مربیان دهه‌ی شصت، در زمینه‌های مختلفی مانند تئاتر، سرود، پشتیبانی از جنگ، فعالیت‌ گروهک‌ها در مدارس و... به بیان خاطره بپردازند. همچنین کلیپ‌های متنوعی با استفاده از تصاویر آرشیوی و عکس‌های مرتبط پخش خواهد شد.